راهکارهای مدیریت استراتژیک حمل و نقل در مسیر توسعه کشور

ایفای نقش برجسته در ترانزیت و تجارت بین المللی از اهداف استراتژیک بخش توسعه حمل ونقل کشور می باشد. ارتباط موثر با کشورهای همسایه و منطقه، از عوامل اصلی رشد اقتصادی و امنیت یک کشور است. سرمایه گذاری در حمل و نقل هزینه ها را کاهش می دهد و این منجر به افزایش بهره وری و تغییر جهت اقتصاد به سوی رشدی بالاتر و متوازن خواهد شد. آزمون های تجربی در سطح اقتصاد کلان، تأثیر معنی دار سرمایه گذاری های حمل ونقلی بر رشد را تأیید می کنند. با ما همراه شوید تا اطلاعات کاملی درباره مدیریت استراتژیک حمل و نقل در مسیر توسعه کشور به دست آورید.

مقالات متعددی به زمینه های مختلف تأثیر سرمایه گذاری های حمل ونقلی بر رشد پرداخته اند؛ تأکید این مقالات بر آثار سرمایه گذاری روی تصمیمات شرکت ها در زمینه تجارت، بر ایجاد درآمد و اشتغال و همچنین بر تحول ساختاری اقتصادها می باشد.  

کاهش هزینه های حمل و نقل چگونه باعث افزایش تجارت جهانی می شود؟

کاهش در هزینه های حمل ونقل [در نتیجۀ سرمایه گذاری] منجر به تحریک تجارت، گشایش بازارهای جدید، تشویق به ایجاد صنایع جدید و نهایتاً اثرگذاری بر الگوهای تجارت خواهد شد.

هزینه های تجارت [که شامل هزینه های حمل ونقل هم می شود] در بسیاری از کشورهای درحال توسعه عملاً بسیار بالاست. آتکین و دونالدسون (۲۰۱۴) تخمین می زنند که هزینه های تجارت در اتیوپی و نیجریه ۴ تا ۵ برابر ایالات متحده است.

نسبت قابل ملاحظه ای از هزینه های تجارت، به ویژه در کشورهای آفریقایی، غیرفیزیکی [و مرتبط با حمل ونقل] است؛ مثلاً هزینه ها و تأخیرهای مربوط به عبور مرزی، افزایش قیمت  ناشی از عملکرد شرکت های حمل ونقلی غیررقابتی و ارتشاء (رابالاند و همکاران ،۲۰۱۰).

مطابق با برآوردها، مرزهای ملی موجب کاهش تجارت به میزان ۴۴% میان ایالات متحده و کانادا و به طور متوسط ۳۰% بین سایر کشورهای صنعتی می شود (آندرسون و ون وینکوپ ،۲۰۰۳).

در آفریقا، تأخیر در مرزها و بنادر می تواند ۱۰ تا ۳۰ ساعت به طول انجامد (فاستر و بریسنو- گارمندیا ،۲۰۱۰)

تاثیر کاهش هزینه های ناشی از تاخیر در تجارت جهانی عبارتند از:

کاهش این هزینه ها(هزینه های ناشی از تأخیر) موجب تشویق بیشتر تجارت درون و برون منطقه ای خواهد شد. هاملز (۲۰۰۷) نشان داده که کاهش هزینه های حمل ونقل طی ۵۰ سال [اخیر] محرک مهمی در افزایش تجارت بین المللی بوده است. در سطح منطقه ای، فروند و روچا (۲۰۱۱) دریافتند که یک روز کاهش در زمان سفرهای زمینی منجر به ۷% افزایش در صادرات قاره آفریقا میشود.

شبیه سازی ها توسط بایز و همکاران(۲۰۱۰) حاکی از آن است که ارتقاء شبکه اصلی جاده ای که شهرهای عمده را به هم متصل می کند [به عنوان عاملی مؤثر در کاهش هزینه های ناشی از تأخیر]، موجب افزایش تجارت در جنوب صحرای آفریقا تا ۲۵۰ میلیارد دلار ظرف ۵ سال خواهد شد. (هزینه ارتقاء شامل ۲۰میلیارد دلار برای به روزرسانی اولیه و ۱میلیارد دلار بابت نگهداری سایانه می شود.) 

کاهش در هزینه های تجاری همچنین، به طور ضمنی، بر بهبود دسترسی به بازارها دلالت دارد. از این رو برخی مقالات مستقیماً تأثیر دسترسی بهتر به بازار (به عنوان نمونه ای از فرصت های بهتر برای تجارت) را بر نتایج اقتصادی گوناگون می سنجند.

درش و همکاران (۲۰۱۲) دریافتند که در جنوب صحرای آفریقا، کاهش زمان سفر به نزدیک ترین بازار (مطالعه موردی در شهرهای با حداقل ۱۰۰هزار نفر جمعیت)، منجر به افزایش تولید محصولات کشاورزی می شود. در همین راستا، باسکر و گارتسن (۲۰۱۲) تخمین می زنند که افزایش دسترسی به بازار به میزان ۱% در یک کشور آفریقای جنوب صحرا، ۰۳/۰ افزایش در سرانه GDP را به همراه خواهد داشت.

ولپ مارتینکس و همکاران (۲۰۱۴) دریافتند که برنامه بهبود راه های پرو منجر به افزایش قابل ملاحظه متوسط نرخ رشد سالیانه در صادرات شرکت ها به میزان ۴/۶% و نرخ اشتغال متعاقب آن به میزان ۱/۵% شده است. عمران و هو (۲۰۱۳) نشان دادند که دسترسی به بازارهای داخلی و بین المللی، هر دو، موجب تحریک سرانه مصرف در چین شده است.

کاهش در هزینه های حمل ونقل همچنین ممکن است موجب بهبود در حمل ونقل بین شهری شود که می تواند بر تنوع یا تخصص شهرها تأثیر گذارد. مدل آناس و اکسایونگس (۲۰۰۳) پیش بینی می کند که زیرساخت های حمل ونقلی کم هزینه تر (مانند راه آهن و بزرگراه؛ در اینجا اشاره به راه های درون شهری است که در قیاس با راه های برون شهری و همچنین فرودگاه و بندر کم هزینه تر است( شهرهای بیشترتخصصی را در پی خواهد داشت.

نقش بزرگراه ها در تجارت جهانی

در یک مقاله تجربی، دورانتون و همکاران (۲۰۱۴) پی بردند که در ایالات متحده، شهرهایی که بزرگراه های بیشتری دارند در صادرات کالاهای سنگین تخصص می یابند، بدون آنکه تأثیری بر ارزش کالاهای مورد معامله را شاهد باشند. دورانتون (۲۰۱۴) تحلیل مشابه را در کلمبیا به کار می برد؛ جایی که تأثیر راه های شهری بر ارزش تجارت از تأثیر آن بر وزن کالاهای مورد معامله نسبتاً بیشتر است؛ این بدان مفهوم است که در چارچوب شهرها، راه ها موجب انتقال فعالیت های اقتصادی به سمت کالاهای تجارتی تا حدودی سبک تر [اما با ارزش بالاتر] شده اند. 

راهکارهای مدیریت استراتژیک حمل و نقل برای توسعه کشور عبارتند از:

براساس تحلیل نقاط قوت، ضعف تهدیدها و فرصتها تحلیل SWOT و اهداف استراتژیک منتخب، ۲۴ استراتژی و شش هدف اصلی در صنعت حمل و نقل توسط دولت براساس نظرسنجی از نخبگان و ذینفعان بخش حمل ونقل تعریف گردیده است که به شرح زیر می باشد:

• افزایش سهم حمل و نقل همگانی
• ارتقای ایمنی سیستم حمل ونقل
• ایفای نقش برجسته در ترانزیت و تجارت بین المللی
• افزایش چابکی و کارآمدی
• کاهش اثرات زیست محیطی و ایجاد حمل و نقل سبز
• افزایش کارایی سیستم حمل ونقل

که در این بین استراتژی مربوط به ترانزیت و تجارت بین المللی طبق نمودار زیر تعریف گردیده است:

برای دستیابی به این هدف، استراتژی های زیر تدوین شده است. این استراتژی ها با لحاظ کردن ترانزیت بار و مسافر است. در حوزه مسافر، تاکید بر افزایش پروازهای عبوری و ترانزیت فرودگاهی است و در ترانزیت بار تاکید بر افزایش نقش ایران در تجارت بین المللی است.

براساس نتایج محتمل، با توجه به ظرفیت های موجود بدون نیاز به هزینه های زیاد برای توسعه زیرساختها، میتوان با افزایش سهم از تجارت بین المللی درآمدزایی قابل توجهی برای کشور خواهد داشت.

نقش مشاور استراتژیک در پیاده سازی استراتژی ها

جمع بندی مقاله و کلام پایانی

در این مطلب به بررسی راهکارهای مدیریت استراتژیک حمل و نقل در مسیر توسعه کشور و نقش مشاور استراتژیک برای پیاده سازی استراتژی ها را به صورت کامل بیان کردیم تا با حل گره های کور بتوانیم رشد و توسعه را به کشور باز گردانیم. در پایان خوشحال خواهیم شد نظرات و تجارب خود را در زمینه مدیریت استراتژیک با ما در قسمت نظرات همین بخش به اشتراک بگذارید، شاد و پیروز باشید.

منابع:

https://www.jstor.org/stable/43620873

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352146520306013

https://www.mdpi.com/2071-1050/8/9/954