مدیریت چیست ؟ وقتی این بحث وسط می آید تعاریف متعددی پیرامون آن به چشم می خورد. افرادی که در این موضوع صاحب نظر هستند تعاریف بخصوصی در مورد مدیریت ارائه کرده اند. اما به طبع می توان از این تعاریف به موارد واحد و یکسانی رسید. در این مقاله نیز ما به توضیح در مورد سرفصل های زیر می پردازیم.
- مدیر کیست؟
- مدیریت چیست؟
- اصول مدیریت
- انواع مدیریت
مدیر کیست؟
پیش از اینکه به تعریف مدیریت بپردازیم، بهتر است یک توضیح کوتاهی در مورد مدیر داده شود. برای تعریف مدیر جملات کتابی بسیاری موجود است اما می توان مدیر را به طور خلاصه اینگونه تعریف کرد: فردی که اداره امور یک سازمان و یک مجموعه به عهده وی می باشد.
اما در مورد وظایف یک مدیر و چگونگی اداره این امور و مواردی نظیر این نیاز به توضیح بیشتری است که در این مقاله نمی گنجد و شما میتوانید این موارد را در مقاله ای مجزا که پیرامون همین موضوع می باشد مطالعه بفرمایید.
مدیریت چیست؟
و اما مدیریت چیست و یا به عبارتی مدیریت به چه معناست؟ مدیریت را نه تنها به عنوان یک شغل بلکه به عنوان یک علم و یا حتی به عنوان یک صنعت نیز می توان در نظر گرفت و یا حتی فراتر از آن رفت و همچون هارولد کونتز مدیریت را یک هنر تلقی کرد، هنری برای کار با گروهی از افراد در یک سازمان و ایجاد فضا و محیطی مناسب برای به کارگیری از این افراد در راستای رسیدن به غایت نهایی یا می توان این تعریف را از فردریک وینسلو تیلور وام گرفت:
چه کاری را در چه زمانی و به چه صورتی باید انجام داد تا بهترین بازده و راندمان را با کمترین هزینه بدست آورد؟ پاسخ به این سوالات از دیدگاه آقای تیلور یعنی هنر مدیریت.
در مورد معنای مدیریت میتوان گریزی به ویکی پدیا زد و چنین تعریفی را برداشت کرد:
<<مدیریت عبارت است از فرایند به‌کارگیری کارا و اثربخش منابع مادی و انسانی زیر نظام ارزشی پذیرفته شده آن جامعه با عنایت به اصولی چون برنامه‌ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل و نظارت بر اساس هدف‌های از پیش تعیین شده>>
در آخر نیز گریز ریزی به تعاریف صاحب نظران در این عرضه میزنیم.
تعریف مدیریت از دیدگاه هنری فایول
هنری فایول مدیریت را چنین تعریف می کند: مدیریت عبارت است از علم هنر متشکل و هماهنگ کردن رهبری و کنترل فعالیت های دسته جمعی به منظور رسیدن به مطلوب یا حداکثر کارآیی است.
تعریف مدیریت از دیدگاه چستر برنارد
تعریف مدیریت از دیدگاه چستر برنارد چنین است: وظایف اصلی مدیران سازمان ها عبارتند از ایجاد شبکه ی ارتباطی جلب همکاری اعضاء و تعیین و تعریف هدف به علاوه نقش مثبت و ضروری گروه های غیر رسمی و اجتناب ناپذیری تعامل میان سازمان رسمی و سازمان غیر رسمی را مورد تأکید قرار می دهد. دکتر علی علاقه بند تعریفی مشابه با تعریف هارولد کنتز در مورد مدیریت ارائه داده است.
تعریف مدیریت از دیدگاه دکتر منوچهر کیا
و نهایتا دکتر منوچهر کیا مدیریت را چنین تعریف می کند: مدیریت یعنی مهیا کردن محیط داخلی و خارجی سازمان در جهت مساعد شدن شرایط برای کار گروهی افراد به منظور نیل به هدف غایی سازمان در واقع مدیر شرایط را برای کار گروهی افراد سازمان آماده می کند که این کار گروهی برای رسیدن به هدف اصلی سازمان می باشد.
اصول پنجگانه مدیریت فایول
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم پیرامون مدیریت تعاریف متعددی وجود دارد اما چکیده و ماحصل این تعاریف منتهی به اصول اساسی یا همان اصول پنجگانه مدیریت فایول می شود. این اصول عبارتند از:
- برنامه ریزی (Planning)
- سازماندهی (Organizing)
- استخدام (Coordinating)
- رهبری (Commanding)
- کنترل (Controlling)
در ادامه به توضیح این اصول می پردازیم.
برنامه ریزی اولین اصل مدیریت فایول
برنامه ریزی پایه و بنای هر کاری است، به طبع نمی توان کاری را بدون برنامه ریزی شروع کرد و اگر چنین شود می تواند خسارت های جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. برنامه ریزی مبحثی است که تمامی مدیران روی لزوم وجود آن اتاق نظر داشته و تاکید دارند.
هر کاری نیازمند یک برنامه ریزی هدفمند می باشد، به این منظور که یک برنامه برای رسیدن به هدف اصلی و در واقع به همراه داشتن یک نقشه برای طی کردن مسیر بطور صحیح.
سازماندهی دومین اصل مدیریت فایول
اصل دوم مدیریت سازماندهی است. سازماندهی به این معنا که پس از برنامه ریزی حال باید فعالیت ها را تعیین و بر مبنای این فعالیت ها واحد های متناسبی را تعریف کرد. سپس نحوه وظایف و نحوه ارتباط این واحد ها را بایکدیگر مشخص کرد.
استخدام سومین اصل مدیریت فایول
پس از سازماندهی نیاز من افراد متخصص برای بکارگیری در واحد های مرتبط با حیطه فعالیت های وی می باشند. شاید این اصل خیلی سطحی در نظر گرفته شده باشد اما یکی از مهم ترین ارکان می باشد.
در صورتی که نیروی انسانی متخصص را نتوان استخدام کرد کار واحد دچار اخلال می شود یا نیروی انسانی در جایگاه متناسب با تخصص خویش قرار نگیرد مواردی نظیر این به اهمیت این اصل می افزایند.
رهبری چهارمین اصل مدیریت فایول
پس از گذاراندن این سه مرحله زمان رهبری تیم فرا می رسد. در ابتدا مدیریت را به عنوان یک هنر تلقی کردیم در مورد رهبری نیز چنین است، هنر هدایت و ایجاد انگیزه برای منابع انسانی برای انجام صحیح وظایفشان به منظور رسیدن به هدف نهایی را می توان به عنوان هنر رهبری در نظر گرفت که باید عنصر تاثیر گذاری و اقتدار را نیز به فردی که رهبری یک تیم را به عهده دارد افزود.
کنترل پنجمین اصل مدیریت فایول
حال که تمامی این مراحل را گذراندیم نوبت به کنترل می رسد. همانگونه که پیداست کنترل رکن نهایی به عنوان قدم آخر و مهم برای پیشروی کارها به درستی می باشد.
در صورتی که کنترل درست صورت نگیرد راندمان و نتیجه کارها نیز مخدوش می شود کنترل به نوعی مکمل برنامه ریزی به منشور پیشروی روی مسیر درست می باشد.
انواع مدیریت چیست؟
مدیریت روش ها و انواع متفاوتی دارد، انواع مدیریت عبارتند از:
- استبدادی
- شورایی
- دموکراتیک
- عدم مخاله ای
- متقاعد کننده
- تحول آفرین
جمع بندی مقاله و کلام پایانی
در این مقاله به تعریف مدیریت چیست؟ از نگاه بزرگترین مدیران جهان و ایران پرداختیم و انواع مدیریت را نیز باهم بررسی کردیم در پایان خوشحال خواهیم شد نظرات و تجارب ارزشمند خود را درباره مدیریت در قسمت نظرات با ما و دیگر دوستانتان به اشتراک بگذارید شاد و پیروز باشید.
منابع:
https://www.smead.com/Director.aspx?NodeId=1622
https://tyrocity.com/business-studies/principles-of-record-management-30oo